خواص مکانیکی چوب
- سختی چوب: این ویزگی در کیفیت کار با آن ونیز مصارفی نظیر پارکت که پیوسته تحت تأثیر سایش هستند مهم است. چوبهای نرم بیشتر مصرف درودگری دارند.
- تاب فشاری، به خاطر ساختمان ناهمگن چوب در جهات و اندازههای مختلف، متفاوت است. چوب در جهت الیاف تاب فشاری زیادی دارد ولی بر اثر وارد آوردن نیروی خیلی زیاد تغییر شکل میدهد.
- مقاومت خمشی:چوب تحت تأثیر خمش به طور محسوسی تغییر شکل میدهد. اگر نیروی وارد شده بیش از تاب خمشی باشد باعث از هم گسیختگی الیاف میشود.
- تاب ضربهای:چون چوب مرطوب انعطافپذیر تر است، مقاومت آن در برابر ضربه بیشتر است. به طور کلی هرچه چوب متخلخل تر باشد، تاب ضربهای آن کمتر است.
- دوام چوب:چوب جسم بادوامی نیست؛ و به وسیله حشرات و قارچها فرسوده میشود. البته چوبهای متراکم تر، مقاوم تر اند و میتوان با روشهایی تراکم چوب را افزایش داد.
خواص شیمیایی
- اثر هوا، اکسیژن و آب بر سلولز:هوای خشک در حرارت عادی بر روی سلولز اثر نمیکند.. مواد اکسید کننده نیز در صورت رقیق بودن بر روی سلولز اثر ندارند ولی چنانچه غلیظ باشند مولکول سلولز را تحت تأثیر شیمیایی قرار میدهند.
- اثر حرارت:سلولز در درجه حرارت ۱۵۰ درجه سانتی گراد تغییر رنگ میدهد و در ۳۰۰ درجه سانتی گراد تجزیه میشود.
- اثر اسیدها:اغلب اسیدهای معدنی و آلی تنها چنانچه غلیظ باشند بر سلولز موثرند.
- اثر قلیاها:به طور کلی قلیاها در حالت رقیق بر سلولز اثری ندارند ولی سود غلیظ بر سلولز اثر میکند و از این طریق مواد مختلفی به دست میآید که در صنایع تهیه ابریشم مصنوعی کاربرد دارند.
خواص کاربردی
- یکی از مصالحی است که قابل تجدید است و در صورت وجود مدیریت صحیح هیچوقت تمام نمیشود.
- در صنایع و موارد گسترده و گوناگونی مانند: کشتی سازی، هواپیما سازی، کاغذ سازی، ابریشم و چرم مصنوعی، ساخت ابزار موسیقی و غیره کاربرد دارد.
- چوب در تزیینات داخلی و خارجی به عنوان یکی از بهترین و زیباترین مصالح طبیعی، به طراحان کمک شایانی میکند.
- قطعات چوب به راحتی به هم چفت میشوند و توسط میخ و پیچ، چسب یا با اتصالات ساده چوبی مانند کام و زبانه و دم چلچله به همدیگر متصل میشوند.
شکل ظاهری چوب
چوب در حالت اولیه فقط تسطیح میشود،سرشاخه ها وگره های برجسته آن گرفته میشود. چوبهای گرد در طول و قطرها، متفاوت بوده که نوع قطور آن برای ستون ها و تیرهای باربر مصرف میگردد. از چوبها با قطر کمتر برای چوبهای وادارو توفال ولپه و نظایر آن مصرف میشود. این چوبها معمولاً از درختهای تبریزی،شمشاد، بید ممرز، راش و غیره تهیه میگردد.
الوار
در قدیم چوبهای گرد به وسیله اره دو سر بلند که طول آن در حدود ۱٫۵ متر و تیغه آن در ناحیه دسته ۱۰ و در وسط ۱۵ سانتیمتر بود به وسیله دو کارگر بریده میشود، ولی امروزه عمل برش توسط اره های برقی دستی و اره های دستگاهی انجام میگردد و معمولاً برش هر ردیف به ضخامتهای دلخواه برای کارهای نجاری تهیه میشود. چنانچه الوار به وسیلهبرش های شعاعی از گرد بینه تهیه شود از جهت مقاومت و همگن بودن اصولی تر خواهد بود. الوار از چوبهای نرم یا از چوبهای مقاوم با مقطع مربع یا ابعاد متغیر ۴۰*۴۰ سانتیمتر یا کمتر یا بیشتر نسبت به قطر درخت، از کنارههای گرد بینه برش شده و بعداً الوار غوله به وجود میآید.
الوار تبری
الوار تبری بیشتر از چوبهایی است که دارای ترک عمیقی باشد که به اصطلاح تیرداران لاپ یا لاش گفته میشود و به وسیله تیرزنی و اهرم کردن در ترک گرد بینه اصطلاحاً لایه میشود و با تبر تیز تسطیح شده و جهت کارهای متفرقه خصوصاً تراورس استفاده میشود. تراورس ریلهای راه اهن در طولهای مختلف کوچک، بزرگ و متوسط تهیه میشود.
چهار تراش
به طوری که اشاره شد از خانواده برشهای چهارسوک میباشد که در ابعاد ۸ تا ۱۲ سانتیمتر یا نسبت به عرض الوار برش میشود و جهت کلاف کشی در ساختمانهای چوبی و پوششهای آنها، در اسکلت خرپاسازی شیروانی، پلها زیر قالبهای کف و ستونها و نعل کفها به نام نعل بندی در ساختمانهای چوبی ایوان دار مصرف میگردد.
تخت لت
از چوبهای مدور که ترک برداشته و مانند کتاب باز شده و در دو قطر نامساوی میباشد و اصطلاحاً به شکل دم کاردی یا دو دم در طول تقریبی تا ۱٫۵ متر و عرض بین ۴۰ تا ۷۰ سانتیمتر تهیه میشود. این تختهها از نشست دم کاردی یکدیگر به حالت سفال ریزی بر سطح اسکلت و شیب های خارجی خانههای روستایی و کلبه و آشیانه های جنگلی مصرف داشته و بیشتر در شمال ایران استفاده میشود. تختههای لت اکثراً از چوبهای مقاوم به خصوص بلوط میباشد.
تخته یاشیکی
این تخته معمولاً از چوبهای ملایم و نرم که میخ در آنها نشست داشته باشد و از قطعات گردبینه در ارتفاع و عرض لازم و به ضخامت ۱۰ تا ۲۰ میلیمتر برش میشود. چنانچه قطعه گردبینه بزرگ باشد ابتدا به صورت دوبینه درآمده و سپس هر بینه با برشهایی به صورت ورق به شکل تخته درآمده و در بسیاری از کارها مصرف میشود. توجه ۱: کنارههای تخته درآمده وسیله برش یک عرض میگردد. توجه ۲: چنانچه گردبینه به چهارسوک تبدیل شود و سپس از آن تخته تهیه گردد کاری اصولی انجام شده است.